Stjórnkerfið

Stjórnkerfið í Íslandi er lýðræðislegt kerfi byggt á valdaskiptingu milli löggjafarvalds, framkvæmdarvalds, dómstóla og sveitarfélaga. Grunnstoðir þess eru stjórnarskrá og lög sem Alþingi setur. Kerfið byggist á kjörnu framfæri í samvinnu milli flokka og almenningur hefur áhrif í gegnum kosningar og þjóðfélagsumræðu.

Löggjafarvaldið: Alþingi Íslands hefur 63 þingmenn, kjörna fyrir fjögurra ára kjörtímabil í fjölflokkakerfi. Alþingi setur lög og fjárlög, og fer með eftirlit með framkvæmdavaldi, meðal annars með samninga um stefnu og ráðningar ráðherra. Það gegnir einnig mikilvægu hlutverki í þjóðfélagslegri umræðu og ákvörðunum sem snerta tiltekin mál.

Framkvæmdarvaldið: Ríkisstjórnin er framkvæmdarvaldið og er í formi forsætisráðherra sem leiðir ríkisstjórnina. Ríkisstjórnin ber ábyrgð á stefnu ríkisins og daglegri framkvæmd. Forseti Íslands er þjóðhöfðingi með frekar að ceremonial hlutverk í utanríkismálum og umsýslu stjórnvalda, en undirritar lög að loknu samþykki Alþingis og gegnir formlegum verkefnum eins og skipun ráðherra eftir samráði við þingflokka þegar nauðsyn krefur.

Réttarvaldið: Dómstólar Íslands eru óháðir og dæma samkvæmt lögum. Það felur í sér Hæstarétt sem er hæsta dómstigið, auk lands- og héraðsdómstóla sem annast almenn málarefsla. Dómstólar standa vörn réttinda einstaklinga, réttarrýmis og lögmætra ferla.

Sveitarfélög: Stjórnsýslan og þjónusta við almenning eru einnig hluti af stjórnkerfinu. Sveitarfélögin hafa eigin kjörna fulltrúa og fjalla um mál á staðnum eins og menntun, félagsmál, heilbrigðis- og byggðamál.

Kosningar og stjórnmálamenning: Ísland byggir á fjölflokkakerfi og samvinnu milli aðila er oft nauðsynleg til að mynda ríkisstjórn. Pólitík endurspeglar almenning, mannréttindi og gagnsæi í ákvarðanatöku.

Stjórnarskrá og þróun: Grundvallarreglur ríkisins eru í stjórnarskrá Íslands. Á undanförnum árum hefur verið rætt um endurskoðun stjórnarskrár og nýjar leiðir til að efla lýðræði og gagnsæi, en ný stjórnarskrá hefur ekki verið samþykkt.