Rolesaprotoficzne

Rolesaprotoficzne to termin używany w niektórych pracach teoretycznych do opisu nascentznych ról społecznych, które pojawiają się w trakcie wczesnego formowania grup lub organizacji, zanim powstaną formalne definicje ról.

Pochodzenie terminu nie jest jednoznaczne. Łączy elementy odnoszące się do roli z sufiksem sugerującym prototypowy status. W praktyce pojęcie pojawia się rzadko i nie posiada szeroko przyjętej definicji w słownikach ani w czołowych publikacjach.

Charakterystyka obejmuje cechy nieformalności, tymczasowości i kontekstowego charakteru. Osoby pełniące zadania określane jako rolesaprotoficzne nie zawsze mają pisemne mandaty; role są negocjowane w interakcjach i mogą ulegać formalizacji w późniejszym etapie.

Przykłady: w świeżo powstałej inicjatywie ktoś koordynuje harmonogramy i przydział zadań, zanim ustanowiono formalny tytuł; w społecznościach internetowych użytkownik pełniący funkcję moderatora, zanim powstały zasady moderacji, może działać w sposób typowy dla roli protoficznej.

Znaczenie i krytyka: pojęcie budzi debatę ze względu na brak ujednoliconej definicji i ograniczoną obecność w literaturze. Bywa używane do analizy procesów formowania ról oraz wczesnych praktyk organizacyjnych i społecznych. Ze względu na ograniczoną popularność definicje różnią autorzy.

Zobacz także: teoria ról, rola społeczna, liderowanie nieformalne.