Radiacyjne

Radiacyjne to przymiotnik w języku polskim oznaczający związek z promieniowaniem. Służy do opisu zjawisk, materiałów, urządzeń i norm związanych z promieniowaniem. Termin obejmuje zarówno promieniowanie jonizujące, jak i niejonizujące, w zależności od kontekstu.

Promieniowanie jonizujące obejmuje cząstki alfa i beta, promieniowanie gamma, promieniowanie X oraz neutrony. Promieniowanie niejonizujące dotyczy fal elektromagnetycznych o niższych energiach (światło widzialne, podczerwień, mikrofale, fale radiowe) oraz pól elektromagnetycznych o niskiej częstotliwości. Skutki ekspozycji zależą od dawki, czasu ekspozycji i zastosowanych środków ochrony.

Zastosowania radiacyjne obejmują medyczne obrazowanie (RTG, tomografia komputerowa) i radioterapię; przemysłowe badania nieniszczące radiografią; badania naukowe w fizyce i biologiach; monitorowanie środowiska; bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiacyjna.

Pomiar i bezpieczeństwo radiacyjne opierają się na dozymetrii, gdzie używa się jednostek Gray (Gy) dla dawki pochłoniętej i Sievert (Sv) dla dawki skutecznej. Osłony obejmują materiały takie jak ołów, beton i odpowiednie warstwy ochronne. Zasady bezpieczeństwa obejmują ALARA (as low as reasonably achievable) oraz ramy regulacyjne ustanawiane przez organizacje międzynarodowe (np. IAEA) i kraje członkowskie UE oraz krajowe przepisy.

Radiacyjne pojęcia są kluczowe w ochronie radiacyjnej, medycynie, przemyśle i naukach podstawowych.