Ponadtlenkow

Ponadtlenkow, zwanych również superoxide, to rodzina związków chemicznych zawierających anion ponadtlenkowy O2−. W chemii najczęściej występują w postaci soli metali lekkich, takich jak KO2, NaO2 i LiO2. Anion O2− jest radicalem, co czyni ponadtlenki silnie reaktywnymi i podatnymi na reakcje z innymi substancjami.

Właściwości chemiczne ponadtlenków obejmują ich tendencję do dysmutacji w środowisku wodnym: 2 O2− + 2 H+ → H2O2 + O2, proces często katalizowany przez enzymy w organizmach żywych. W obecności jonów metali i nadtlenku wodoru mogą prowadzić do powstawania bardziej reaktywnych form tlenu, w tym rodników hydroksylowych, co ma znaczenie zarówno w chemii analitycznej, jak i w chemii biochemicznej.

W naturze ponadtlenki powstają w mitochondriach podczas oddychania komórkowego oraz w stanach obronnych komórek układu immunologicznego (np. w fagocytach). Uczestniczą w sygnalizacji komórkowej i obronie przed patogenami, lecz nadmiar ponadtlenków przyczynia się do stresu oksydacyjnego i uszkodzeń komórek.

Zastosowania ponadtlenków obejmują ich użycie jako reagentów w chemii, a także w niektórych generatorach tlenu i badaniach nad reaktywnymi formami tlenu. Ze względu na wysoką reaktywność wymagają ostrożnego przechowywania i obsługi, aby zminimalizować ryzyko reakcji z materiałami organicznymi.