Leiðslum

Leiðslum er dative eða accusative fleirtala orðsins leiðsla í íslensku og vísar almennt til kerfa eða leiðslna sem flytja efni frá einum stað til annars. Í íslensku er leiðsla notuð fyrir pípur eða samsettar rásir sem dreifa eða flytja efni, og orðasambandið leiðslum er oft notað í framlengdum samhengi sem snýr að infrastruktur.

Helstu notkunarsvið leiðslna eru vatns- og frárennsliskerfi, jarðgas-, olíukerfi og dreifikerfi fyrir heitari eða aðrar orkuleiðslur. Vatnsleiðslur skiptast til dæmis í dreifikerfi sem tryggja vatnsveitu heimila og fyrirtækja, en vegur þessara kerfa felst í að halda straumvatni öruggu og stöðugu. Jarðgas- og olíuleiðslur hafa aðmarkaði tilgang í flutningi eldsneytis milli birgista og notkunarsvæða. Einnig er fyrir ekki óalgengt að til þess teldist iðnaðarleiðslur sem flytja efni innan stórra framleiðslu- eða kælivinnsluverkefna.

Hönnun og efni leiðslna ráðast af efninu sem flutt er, háum þrýstingi, hitastigi og umhverfisþáttum. Algeng byggingarefni eru málmur (t.d. stáll, ál) og plast (t.d. PVC, HDPE). Leiðslur eru oft grafinar eða liggja tengdar yfirborð, og þær fela meðferð, bakfyllingu og öryggisráðstafanir til að forðast leka og mengun. Viðhald felur í sér könnun og viðgerð, afhjúpun leka og forvarnaraðgerðir eins og spennanleitarstjórnun og þéttingarverk.

Löggjöf, stöðlun og alþjóðleg Norðurlöndin eru mikilvæg; notkun og eftirlit leiðslna byggist á öryggi, umhverfisvernd og rekstrarreglur. Leiðslum eru grunnstoð margra samfélaga og beinast að öruggri og arðbærri dreifingu efna og hita.