Kategorilendirme

Kategorilendirme, benzer özelliklere sahip öğelerin belirli kategorilere atanması ve bu kategoriler aracılığıyla düzenlenmesi sürecidir. Amaç, bilgiyi daha kolay erişilebilir, aranabilir ve analiz edilebilir kılmaktır. Kategorilendirme genellikle hiyerarşik bir yapıyı temel alabilir; bu durumda ana kategoriler alt kategorilere ayrılır ve bazen çoklu ilişkilerle (polyhierarchy) birbirine bağlanır. Ayrıca çekirdek öğelerin birden çok özelliğe göre sınıflandırıldığı faktör tabanlı (faceted) yaklaşımlar da kullanılır.

Birçok alanda uygulanabilir: kütüphaneler ve arşivleme sistemlerinde içeriğin bulunabilirliğini artırmak için; dijital içerik yönetiminde, web sitelerinin navigasyonunu kolaylaştırmak için; e-tedite ürünlerin kategorize edilmesi ve filtrelenmesi için; veri bilimi ve bilgi sorgulama süreçlerinde veri kümesinin yapılandırılması için.

Kategorilendirme süreci tipik olarak hedef alanın belirlenmesiyle başlar, ardından bir sınıflandırma yapısı (taksonomi) tasarlanır ve konular/özellikler kurallar halinde belirlenir. İçerikler elle etiketlenebilir, otomatik olarak sınıflandırılabilir veya bu ikisinin birleşimiyle yürütülebilir. Makine öğrenimi ve doğal dil işleme yöntemleri metin ve meta verilerden kategorileri çıkarmada, kural tabanlı yaklaşımlar ise önceden tanımlanmış etiketleme kuralları ile uygulanır.

Zorluklar arasında tutarlılık, ölçeklenebilirlik, çok dilli içeriklere uygunluk ve kategorilerin aşırı ince veya aşırı geniş olması sayılır. Kategorilendirme kalitesi değerlendirilirken güvenilirliğin ölçülmesi için uyum ve tutarlılık göstergeleri kullanılır.