Karcinom

Karsinom, epitelyal kökenli malign bir tümördür ve kanserlerin en yaygın türlerinden biridir. Epitel dokudan gelişir ve deri, akciğer, meme, bağırsaklar, karaciğer ve mesane gibi pek çok organı etkileyebilir. Karsinomlar komşu dokuları istila eder, çevreye yayılabilir ve uzak metastazlar geliştirebilir.

En sık görülen karsinom alt tipleri arasında yassı hücreli karsinom (yassı epitel hücrelerinden), adenokarsinom (bez benzeri hücrelerden), bazal hücreli karsinom (bazal tabakadan) ve geçiş hücreli karsinom (geçiş epiteli bulunan dokular) bulunur. Bazı organlarda karsinomlar kendi adlarıyla anılır; örneğin karaciğerin hepatoselüler karsinomı karaciğer hücrelerinden kaynaklanır.

Risk faktörleri ve nedenler: tütün ürünleri kullanımı, güneş ışınına maruz kalma, kronik viral enfeksiyonlar (HBV, HCV, HPV), alkol kullanımı, obezite ve kronik inflamasyon gibi etkenler karsinom gelişimine katkı sağlar. Genetik yatkınlık ve bazı çevresel etmenler de rol oynar.

Teşhis ve tedavi: tanı çoğunlukla biyopsi ve histopatolojik inceleme ile konur; görüntüleme yöntemleri yayılımı değerlendirir. Tedavi, karsinomun türüne, bulunduğu yer ve evresine bağlı olarak değişir; cerrahi, radyasyon, kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi gibi seçenekler uygulanabilir. Erken saptama prognozu iyileştirebilir. Önlemler arasında sigara ve alkolün azaltılması, enfeksiyonlardan korunma ve uygun tarama programlarına katılım yer alır.