Inskrypcje

Inskrypcje to teksty wyryte, namalowane lub utrwalone w inny sposób na trwałych powierzchniach, takich jak kamień, metal czy ceramika, mające na celu przekazanie informacji, upamiętnienie, dedykację lub obowiązujące prawo. Zapis ten może być monumentalny, nagrobny, dedykacyjny, urzędowy lub użytkowy. W praktyce bada się je w ramach epigrafii, a do analizy wykorzystuje się także paleografię, archeologię i językoznawstwo. Inskrypcje stanowią ważne źródła do poznania języka, kultury i historii dawnych społeczeństw.

Rodzaje inskrypcji obejmują nagrobne epitafia, które opisują zmarłych i ich życie; monumentalne tablice na budynkach, posągach i pomnikach; dedykacyjne i votywne inskrypcje na ołtarzach i przedmiotach kultu; urzędowe lub prawne teksty, takie jak dekrety, granice czy nadania; oraz użytkowe i dekoracyjne inskrypcje na naczyniach, budowlach czy przedmiotach codziennego użytku. Materiały i techniki obejmują wyrycie w kamieniu, odlew metalowy, malowanie lub inkrustacje; współczesne metody obejmują skaning 3D i fotogrametrię umożliwiające dokumentację i rekonstrukcję.

Znaczenie inskrypcji polega na tym, że dostarczają bezpośrednich, często pierwotnych danych o języku, diecie, religii, strukturze społecznej i praktykach kulturowych. Mogą być źródłem do datowania zabytków i lokalizacji, a także porównania między kulturami. Właściwa konserwacja i dokumentacja są kluczowe dla zachowania tych źródeł, które znajdują się w muzeach, archiwach i na stanowiskach archeologicznych.