Eulerknikbelasting

Eulerknikbelasting is de kritieke axiale compressieve belasting waardoor een rechte, slanke kolom onstabiel wordt en knikt onder belasting. Bij een belasting lager dan de kritische waarde P_cr blijft de kolom stabiel in zijn lijnvorm; bij P gelijk aan of groter dan P_cr ontstaat een knik en neemt de doorbuiging toe. De term is ontwikkeld uit de klassieke stabiliteitsanalyse van kolommen, verbonden met Leonhard Euler.

De Eulerknikbelasting wordt gegeven door P_cr = π² E I / (K L)², waarbij E het Young’s modulus is, I het traagheidsmoment van de sectie, L de lengte tussen de uiteinden en K de effectieve lengtefactor die afhangt van de randondersteuning. Voor veel voorkomende eindcondities gelden: piek-piek (pinned-pinned) K = 1, vast-vast (fixed-fixed) K ≈ 0,5, vast-piek (fixed-pinned) K ≈ 0,7 en vast-vrij (fixed-free) K ≈ 2. De formule kan ook worden geschreven met Le = K L, de effectieve lengte.

Toepassingsvoorwaarden: de kolom moet slank zijn, het materiaal elastisch en homogeen, en doorbuiging klein blijven; de uiteinden moeten volgens de veronderstelde randvoorwaarden worden ondersteund. Eulerknikbelasting dient vooral als eerste, theoretische benadering voor lange kolommen en bij ontwerpen van stalen, hout- of kunststoffen kolommen. Bij korte kolommen of materialen die eerder vervormen dan knikken, kunnen andere criteria nodig zijn om de kritische belasting te bepalen.