Epiteliyal

Epiteliyal doku, vücudu kaplayan ve iç boşlukları örten ya da bez oluşturan temel dokulardan biridir. Epitel hücreleri sıkı bağlarla bir arada tutunur, bazal membrana tutunur ve çoğunlukla avaskülerdir; besin ihtiyaçları bağ dokusundan difüzyon yoluyla karşılanır. Başlıca işlevleri koruma, emme, filtrasyon ve salgıdır; bazı epitel formları duyusal uyarıları da iletir.

Sınıflandırma iki temel ölçüte dayanır: katman sayısı ve hücre şekli. Katman açısından basit (tek tabakalı), çok katlı ve pseüdo-stratifiye (gerçekten tek tabakalı görünmesine rağmen çok katlı gibi duran) epitel olarak ayrılır. Hücre şekline göre yassı (squamöz), kübik (kuboidal) veya silindirik (kolumnar) epitel olarak tanımlanır. Örnekler: basit yassı epitel endotel ve mezotel; basit kübik epitel böbrek tübülleri; basit silindirik epitel barsaklar ve uterus yüzeyinde; pseüdo-stratifiye silindirik epitel solunum yollarında mukus üretimi ve taşıyıcılığı sağlar; çok katlı yassı epitel ise epidermis ve travmaya maruz yüzeylerde koruyucu tabaka oluşturur.

Bez oluşumuna katılan epitel hücreleri ekzokrin (kanal aracılığıyla salgı yapanlar) ve endokrin (kan dolaşımına salgı yapanlar) bezler olarak gruplanır.

Epitel yapılar bazal lamina ile bağ dokusu arasındaki sınırı oluşturur ve hücreler arası sıkı bağlantılar, desmosomlar ile gap junctionlar gibi bağlarla desteklenir. Gelişimde üç germ tabakasından köken alır ve yüksek yenilenme kapasitesine sahiptir.