Engellemek

Engellemek, Türkçe’de bir durumun, sürecin veya hareketin gerçekleşmesini veya ilerlemesini kasıtlı olarak durdurmak, önlemek veya zorlaştırmak anlamına gelen fiildir. Bir şeyi dış etkilerle veya kendi kurallarıyla kesintiye uğratarak engellemeyi ifade eder. Engelleme, fiziksel engeller, yasal sınırlamalar, teknik önlemler veya sosyal/process akışına yönelik müdahaleler yoluyla gerçekleştirilebilir. Fiil, günlük dilde sıkça kullanılır ve çoğunlukla geçişli bir yapıya sahiptir; nesne olarak engellenen şeyin adını alır (örneğin bir sürecin ilerlemesi, bir hareket, bir bilgi akışı).

Etymoloji açısından engellemek, engel kökünden türetilmiş bir fiildir. Engel (“obstacle” veya “engel) kelimesine fiil yapım eki olan -lemek eklenerek, bir şeyi engelleme eylemini ifade eden yeni bir fiil elde edilmiştir. Bu yapı, Türkçe’de iskelet olarak çok sayıda benzer eylemi üretir ve eylemi neden olduğu engeli belirtir.

Kullanım açısından engellemek, hem fiziksel hem de soyut engellemeleri kapsar. Örnekler:

- Hava şartları uçuşları engelledi.

- Yeni yasa, işletmelerin faaliyetlerini engellemeyi amaçladı.

- Bilgi akışını engellemeye yönelik politikalar eleştirildi.

Engellemenin karşıtı olarak, engel olmak veya engellenmek ifadeleri de kullanılır. Fiilin türevleri arasında engelleme (eylemin kendisi) ve engellenme (engellenmiş olma hali) bulunur. Engelleme kavramı, güvenlik, düzenleme, operasyon yönetimi ve iletişim gibi çeşitli bağlamlarda yer alır.