Döngüsel

Döngüsel, Türkçe’de döngü veya çevrim kelimesinden türeyen ve “döngüye ait, döngüsel” anlamına gelen bir sıfattır. Genelde bir sürecin tekrarlayan döngüler halinde işlediğini veya kaynakların mümkün olduğunca yeniden kullanılarak bir kapalı döngü oluşturmaya odaklandığını ifade eder. Eş anlamlı olarak bazen sirküler veya siklik terimleriyle de ilişkilendirilir.

Kelime kökeni, Türkçe kök döngü (cycle, loop) ve -sel ekinin birleşimidir; bu yapı, Türkçe’de benzer kavramları niteleyen diğer sıfatlarla benzer işlev görür. Güncel yazında döngüsel kavramı, hem teknik hem de akademik bağlamlarda sıklıkla kullanılır.

Kullanım alanları geniştir. Matematik ve bilgisayar bilimlerinde döngüsel yapı veya döngüsel veri akışı gibi ifadeler, süreçlerin veya verilerin tekrarlayan şekilde ilerlediğini belirtir. Biyoloji ve ekoloji alanlarında döngüsel kavram, metabolik veya biyolojik süreçlerin tekrar eden doğasını ifade etmek için kullanılabilir; örneğin döngüsel süreçler ya da döngüsel biyolojik ritimler bağlamında başvurulur. Sürdürülebilirlik ve tasarım alanlarında ise özellikle “döngüsel ekonomi” (kapalı döngüde malzeme kullanımını hedefleyen ekonomi modeli), “döngüsel tasarım” (atık oluşturmadan ürün ömrünü uzatma odaklı tasarım) ve “döngüsel tarım” gibi kavramlar öne çıkar.

Döngüsel kavram, çoğunlukla kaynakları yeniden kullanmayı, atıkları azaltmayı ve süreçleri kapalı döngüye yönlendirmeyi amaçlayan politikalar, endüstriyel uygulamalar ve akademik çalışmalarla ilişkilendirilir. Günlük dilde ise daha genel olarak tekrarlayan veya süreklilik arz eden süreçleri ifade etmek için de kullanılabilir.