Durdurmak

Durdurmak, Türkçede durmak fiilinin geçişli (causative) formu olarak kullanılan bir fiildir. Bir eylemi, aracı veya süreci kendi öznesinin etkisiyle durdurmayı, sonlandırmayı veya geçici olarak duraksatmayı ifade eder. Durmak kökünden türemiş olup, "-dur-" yapım ekiyle fiile geçişli anlam kazandırır.

Kullanım alanları ve anlam nüansları bakımından çeşitlilik gösterir. Fiziksel olarak bir aracı durdurmak (örneğin “arabanın motorunu durdurmak”), bir süreci veya faaliyeti sonlandırmak (“proje durduruldu”), elektroniğe özgü bir akışı kesmek (“yayını durdurmak”) gibi bağlamlarda kullanılır. Ayrıca program veya hizmetlerin geçici olarak kesilmesi anlamında da kullanılır: “kullanımı durduruldu.” Durdurmak, çoğu durumda bir kişinin kendi başına durdurmasıyla değil, bir kişinin veya mekanizmanın etkisiyle gerçekleşir ve bu nedenle edilgen veya edilgen-çekimli yapılarla da kullanılır.

Çekimi ve temel biçimleri değerlidir. Durdurmak köküne ekler eklenerek farklı zaman ve kiplerde çekimlenir: ben durdururum, sen durdurursun, o durdurur; ben durdurdu, sen durdurdu, o durdurdu; gelecek “durduracağım.” Emir kipiyle “durdur!” denir. Zamanla pasifleşmiş halleri de görülebilir: “durduruldu” (birileri tarafından durduruldu).

İlgili terimler: durmak (kendi kendine durmak), durdurulmak (kendi kendine değil de tarafından durdurulmak), durdurma (eylemin kendisi veya sonucu).

See also: durmak, durdurulmak, durdurma.