Burkulmalar

Burkulmalar, eklemleri çevreleyen bağların aşırı gerilmesi veya kısmen/tamamen yırtılmasıyla ortaya çıkan yaralanmalardır. En sık görüldüğü eklemler ayak bileği, el bileği ve dizdir. Ani dönme, düşme veya sert darbe gibi mekanik yükler bağ dokularında hasara yol açar ve hasarın derecesine göre sınıflandırılır.

Tanım ve sınıflandırma: Burkulmalar bağ zedelenmesiyle ilişkilidir ve genelde üç dereceye ayrılır. Derece I hafif gerilme, ağrı ile hafif şişlik; Derece II kısmen yırtık ve belirgin ağrı/ hareket kısıtlılığı; Derece III tam yırtık ya da ciddi destabilite, yürüyüşte güçlük ortaya çıkar.

Belirti ve tanı: Ağrı, şişlik, morarma, hareket kısıtlılığı ve basık yürüyüş ağrısı tipik belirtilerdir. Teşhis çoğunlukla öykü ve fizik muayene ile konulur; kırık dışı olduğunu kesinleştirmek için gerekirse X-ray çekilir. Bağ yaralanmasının derecesini görmek için ultrason ya da MRI gerekebilir.

Tedavi: Tedavi genelde RICE (istirahat, buz, kompresyon, elevasyon) ile başlar; ağrı kesici ve anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Hafif vakalarda kısa süreli immobilizasyon yeterli olabilir; ağır vakalarda fizik tedavi ve rehabilitasyon gerekir. Derece III durumunda cerrahi müdahale düşünülebilir, ancak nadir bir gerekliliktir.

Prognoz ve önleme: Prognoz, hasarın derecesine bağlıdır; çoğu burkulma birkaç hafta içinde iyileşir, ancak tekrarlama potansiyeli vardır. Önleme için uygun ısınma, kuvvet ve denge egzersizleri, uygun ayakkabı ve spor sırasında koruyucu destek kullanımı önerilir.