Bisiklet

Bisiklet, iki tekerlekli, pedal gücüyle hareket eden bir ulaşım ve spor aracıdır. Genelde çelik, alüminyum veya karbon çerçeve üzerinde, gidon, sele ve iki tekerlek ile yapılandırılır; zincirli mekanizma sayesinde pedal kuvveti arka tekerleğe iletilir ve fren sistemleri güvenliği sağlar. Günümüzde elektrikli bisikletler (e-bisiklet) güç yardımı ile sürüşü kolaylaştırır.

Tarihçe açısından bisikletler 19. yüzyılda geliştirilmiştir. İlk örnekler Karl Drais’ın 1817 tarihli Laufmaschine’ı ile ortaya çıktı. 1860’larda pedal destekli modeller görüldü; 1870’lerde ön tekeri büyük olan penny-farthing çıktı; 1880’lerden itibaren zincirli güvenli bisikletlerle günümüz tasarımına yaklaşan bir evrim yaşandı. Lastik içinde hava kullanımı sürüş konforunu artırdı; 20. yüzyıl boyunca çelikten alüminyum ve karbon fiber çerçeveler yaygınlaştı.

Tasarım ve bileşenler açısından standart bir bisiklet çerçeve, jantlar ve teller, zincir ve arka/ön aktarma mekanizması, pedal, gidon, sele ve frenlerden oluşur. Frenler, V fren veya disk fren şeklinde olabilir; bazı modellerde hidrolik sistemler bulunur. Yol bisikletleri ince çerçeve ve dar lastikler, dağ bisikletleri ise geniş lastikler ve süspansiyonla donatılır. Hibrit ve şehir bisikletleri günlük kullanıma yöneliktir; elektrikli modeller güç yardımı sunar.

Kullanım alanı geniştir: günlük ulaşım, spor, rekabet. Sağlık açısından faydaları iyidir; çevreye olan etkisi düşüktür ve karbon ayak izini azaltmada katkı sağlar. Bakım temel olarak lastik basıncı, zincir yağı, fren ve vites ayarlarının düzenli kontrolünü içerir. Güvenlik açısından kask, görünürlük için aydınlatma ve yansıtıcılar önemli unsurlardır.