Belgelendirme

Belgelendirme, bir ürünün, hizmetin, organizasyonun veya kişinin belirli standartlara, mevzuata veya müşteri taleplerine uygunluğunu kanıtlamak amacıyla yapılan belge temelli bir güvence sürecidir. Bu süreç, belgelendirme kapsamına giren öğeye göre ürün belgelendirme, hizmet belgelendirme, yönetim sistemi belgelendirme (örneğin ISO 9001, ISO 14001) veya birey belgelendirmesi gibi çeşitlere ayrılır.

Süreç genellikle başvuru ile başlar. Belgelendirme kuruluşu tarafından ön inceleme, değerlendirme planının hazırlanması, gerekli testlerin ya da denetimlerin yapılması, teknik dosyanın incelenmesi ve kararın verilmesi aşamalarını kapsar. Uygunluk belgesi veya sertifika düzenlenir ve belgenin geçerliliğini korumak için izleme (surveillance) denetimleri ile sürdürülür. Belgelendirme faaliyetleri, Türk akreditasyon kurumu gibi ulusal akreditasyon kuruluşları tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları tarafından yürütülür; bu sayede bağımsızlık, yetkinlik ve güvence sağlanır. Uluslararası düzeyde ise IAF/ISO standartları çerçevesinde akreditasyon ve karşılıklı tanıma esas alınır.

Belgelendirmenin amacı, güvenilirlik sağlamak, kalite yönetimini desteklemek, mevzuata uyumu temin etmek ve piyasa erişimini kolaylaştırmaktır. Uygulama alanları gönüllü veya zorunlu olabilir; bazı sektörlerde regülasyonlar belgelendirme gerektirebilir. Elde edilen sertifikalar, teknik raporlar ve uygunluk beyanları, kalite ve güvenlik kanıtı olarak kullanılır.

Bu alanda ilgili kavramlar arasında sertifikasyon, uygunluk değerlendirmesi ve belgelendirme kuruluşları bulunur.