Behawioralne

Behawioralne to przymiotnik w języku polskim odnoszący się do zachowania i wszystkiego, co dotyczy reakcji organizmów na bodźce. Słowo to opisuje zjawiska, procesy i dane odnoszące się do zachowania, jego wzorców oraz kontekstów.

W naukach przyrodniczych i społecznych pojęcie to występuje w wielu dyscyplinach. Najczęściej spotykane zestawienia to psychologia behawioralna, etologia behawioralna, ekonomia behawioralna, a także nauki behawioralne w sensie szerokim. Termin używany jest także w opracowaniach dotyczących nauk behawioralnych obejmujących badania nad mechanizmami i funkcjonowaniem zachowań.

W praktyce badawczej behawioralne podejście koncentruje się na obserwowalnych zachowaniach i ich kontekście, często w opozycji do podejść kognitywnych, które uwypuklają procesy myślowe. Metody obejmują obserwacje, eksperymenty i analizy danych z perspektywy zachowań, a wyniki bywają stosowane w terapii, edukacji, projektowaniu interwencji społecznych i polityce publicznej.

Etymologia i powiązania: termin pochodzi od angielskiego 'behavioral', a w polszczyźnie występują formy przymiotnika takie jak behawioralny, behawioralne, behawioralne nauki. W kontekście psychologii istotnym pojęciem jest behawioryzm (szkoła psychologiczna). Pojęcia pokrewne to 'zachowanie', 'reakcje behawioralne', 'nawyki' i 'analiza zachowania'.