1930larda

1930lar, 1930 ile 1939 yılları arasını kapsayan dünya tarihi açısından önemli bir dönemeçtir. Küresel ekonomik krizin etkileri derinleşti fakat bazı bölgelerde toparlanma belirtileri görülmeye başladı. Avrupa’da faşizm ve otoriter rejimlerin yükselişi, demokrasiye alternatif politikaların yaygınlaşmasına yol açtı; bir yandan da ABD’de ekonomiyi canlandırmaya dönük politikalar uygulanıyordu. Uluslararası ilişkilerde güvenlik ve sınır sorunları öne çıktı; 1936’da Montreux Boğazlar Sözleşmesi ile Boğazlar rejimi yeniden düzenlendi ve bölgesel gerilimler arttı.

Türkiye Cumhuriyeti açısından 1930’lar, Atatürk sonrası dönemin ilk yıllarını kapsayan bir geçiş dönemi oldu. Ülke, laiklik ve modernleşme reformlarını sürdürdü; hukukun, eğitim hayatının ve toplumsal yaşamın modernleşmesi hedefleri ışığında adımlar atıldı. Kadınlar için siyasi haklar genişledi: 1930’larda yerel seçimlerde oy kullanma hakkı tanındı; 1934’te ulusal seçimlerde de oy kullanma ve aday olma hakkı kazandırıldı. 1934 Surname Law ile aile isimlerinin kullanılmasına geçildi. Siyasi hayat büyük ölçüde Cumhuriyet Halk Partisi’nin yönetiminde yapılandı ve Atatürk’ün vefat ettiği 1938’e kadar reformlar sürdürülmeye devam edildi.

Ekonomi alanında devlet müdahalesi ve ithal ikameci politika ön plana çıktı; altyapı, sanayi ve tarım alanında planlı çabalar yürütüldü. Dış politika, tarafsızlık ve güvenlik dengeleri üzerinde şekillendi; komşu ülkelerle ilişkiler ve boğaz rejimi konuları ön planda oldu. 1939’a doğru dünya savaşının eşiğine gelinmesi, 1930’ların sonunu belirleyen önemli bir uluslararası bağlam oluşturdu.