þróunarhagfræði

Þróunarhagfræði er fræðigrein sem rannsakar hvernig hagkerfi þróast og breytist yfir tíma. Hún leggur áherslu á nýjungar, lærdóm, fjárfestingarval og stofnanir sem móta framleiðsluferla, tækni og hagvöxt. Í þessari nálgun er hagkerfið sjaldan í jafnvægi; breytingar eru samverkandi og mótast af mörgum aðilum.

Helstu hugtök eru breytingar (variation), val (selection) og varðveisla (retention). Rutínur eða reglur sem fyrirtæki endurnýtast daglega mynda kerfi sem ákvarðar aðlögun og hegðun. Path dependence lýsir því hvernig upphafsaðstæður hafa áhrif á framtíðarval og leiða til ólíkra þróunar. Stofnanir og félagsleg net hafa einnig djúp áhrif á hvaða tækni og aðferðir eru ráðandi.

Frá sögulegu sjónarmiði tengist þróunarhagfræði að verkum Joseph Schumpeters um skapandi eyðingu og stöðuga nýjungar. Í kennslubókarverkum Nelson og Winter (An Evolutionary Theory of Economic Change, 1982) eru fyrirtæki og einstaklingar túlkuð sem leita að farsælum aðferðum í óvissu og þar með þróun. Christopher Dosi og W. Brian Arthur hafa sett fram kenningar um tækni-, stofnana- og markaðsumbrot sem stuðla að þróun með netsamböndum og endalausri aðlögun.

Aðferðafræði þróunarhagfræðinnar blandar sögulegum og lýsandi aðferðum, hermilíkön, agent-based líkön og tilfellarannsóknum. Hún nýtist til að skýra iðnaðarsamsetningar, tækniþróun, stofnunarbreytingar og langtíma hagvöxt, auk þess að upplýsa stefnumótun um nýsköpun, menntun og innleiðingu í opinberum og einkageirum.

Gagnrýni felst í að sumt af nálguninni getur verið óformal eða óstærkt í mælingum og prófun. En hún veitir mikilvægt sjónarhorn á hvernig breytingar verða til og hvernig starfsandi og stofnanir hafa áhrif á langtímahagkerfið.