çoklama

Çoklama, Türkçede bir şeyin çok sayıda kopyasının üretilmesi veya miktarının artırılması eylemi ve bu eylemin sonucunu ifade eden bir terimdir. Sözcük, çokluk anlamını taşıyan kök “çok” ile süreç anlamı veren ek “-lama”nın birleşiminden oluşur. Dilbilgisel olarak çoğullama veya çoğaltma bağlamında kullanıldığı da görülür.

Matematikte çoklama terimi, genellikle bir sayının çarpımı veya tekrarlı toplama yoluyla elde edilen sonuca atıfta bulunur. Ancak daha teknik ve yaygın kullanılan terim çarpma olduğundan, çoklama çoğunlukla günlük veya öğretici anlatımlarda, temel kavramsal açıklamalarda yer alır.

Bilgi teknolojileri ve bilişim alanında çoklama, veri veya dosyaların kopyalanarak çoğaltılması işlemiyle ilişkilendirilir. Yedekleme amaçlı dosya çoğaltma, kapasite testleri için veri çoklama gibi durumlar bu kapsamda değerlendirilebilir. Ayrıca ağlar ve bulut bilişimde güvenilirlik ve yük dengeleme bağlamında da çoklama kavramı kullanılabilir.

Biyoloji ve genetik bağlamında çoklama, gen veya genomun kopyalanması süreciyle ilişkilendirilir. Genetik çoklama, bazı durumlarda yeni işlevler kazanacak gen oyunlarının evrimiyle bağlantılı olarak incelenir.

İlgili ilişkili kavramlar arasında çoğaltma, çoğullama ve tekrarlama gibi terimler bulunur. Çoklama, kullanım bağlamına göre farklı teknik anlamlar kazanır ve çoğu zaman daha teknik terimlerden önce günlük dilde açıklayıcı bir kavram olarak kullanılır.