Önerge

Önerge, Türk parlamento ve yerel yönetim meclislerinde kullanılan resmi bir öneri veya tasarıdır. Genelde bir üye veya komisyon tarafından sunulur ve belirli bir eylemin yapılmasını, bir incelemenin açılmasını veya bir kararın alınmasını talep eder. Türkçede köken itibarıyla fiil kökü “öner-” ve isim yapım ekiyle oluşan bu terim, gündeme alınması ve karar süreçlerine dahil edilmesi amacıyla kayda geçer.

Kapsam ve türler açısından önerge, çeşitli amaçları kapsayabilir. Araştırma önergesi, bir konu hakkında detaylı inceleme veya rapor talep eder. Gensoru önergesi ise hükümet veya bir bakan aleyhine güvenoyunun denetlenmesi veya hesap sorulması amacıyla sunulur. Genel önerge ise özellikle gündeme ilişkin genel beyanlar, tavsiyeler veya talep niteliğinde olan metinleri ifade eder. Bazı meclisler veya belediyelerde bütçe, denetim veya politika alanlarına ilişkin özel türler de bulunabilir.

İşleyiş açısından önerge, yazılı olarak ilgili meclis başkanlığına veya belediye başkanlığına sunulur, sonraki aşamada ilgili komisyona sevk edilerek inceleme raporu hazırlanabilir ve sonunda genel kurul veya meclis oturumunda oylamaya sunulur. Kabulü çoğunluk oyu gerektirebilir; bazı durumlarda anayasal veya özel mevzuat gereği farklı çoğunluk şartları uygulanabilir. Önerge, karar alma süreçlerinde talep ve denetim mekanizması olarak önemli bir araçtır.