zarzut

Zarzut to formalne oskarżenie w polskim postępowaniu karnym. Jest to proceduralny akt, w wyniku którego prokurator lub organ prowadzący postępowanie informuje osobę, że zarzuca jej popełnienie określonego przestępstwa. Zarzut ma charakter wstępny i procedury śledcze, a jego złożenie następuje w fazie przygotowawczej, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.

Zawartość zarzutu obejmuje opis przypisywanych czynów, wskazanie odpowiedniego przepisu prawa karnego oraz uzasadnienie, dlaczego te czyny mogą podpadać pod opisywane przestępstwo. Osoba objęta zarzutem otrzymuje jego odpis oraz informację o podstawach prawnych, a także o swoich prawach obronnych, w tym możliwości skorzystania z pomocy adwokata i zgłoszenia dowodów na swoją obronę. Czas na ustosunkowanie się do zarzutu, zgłoszenie wniosków dowodowych i udzielenie odpowiedzi, wyznacza organ prowadzący postępowanie.

Zarzut różni się od aktu oskarżenia. Zarzut to element wstępny i nie przesądza o winie; prowadzi natomiast do kontynuowania postępowania przygotowawczego, które może zakończyć się wniesieniem aktu oskarżenia do sądu lub umorzeniem postępowania. W praktyce decyzje po złożeniu zarzutu mogą obejmować kontynuację śledztwa, zmianę zarzutu lub jego wycofanie.

W języku potocznym zarzut często funkcjonuje jako synonim oskarżenia, jednak w ujęciu procesowym „zarzut” odnosi się do konkretnego, formalnego stwierdzenia podejrzenia, a „akt oskarżenia” to pismo kierowane do sądu, w którym prokurator wnosi sprawę do rozpoznania.