ultrafioletowe

Ultrafioletowe, potocznie UV, to zakres promieniowania elektromagnetycznego o długościach fal krótszych niż światło widzialne, a dłuższych niż promieniowanie rentgenowskie. W naukowej nomenklaturze odnosi się do całego spektrum promieniowania o przybliżonych długościach fal od około 100 do 400 nanometrów oraz do zjawisk i zastosowań związanych z tym promieniowaniem.

Najważniejsze podzakresy UV to UV-A (315–400 nm), UV-B (280–315 nm) i UV-C (100–280 nm). O ile UV-C praktycznie nie dociera do powierzchni Ziemi dzięki ochronnej warstwie ozonowej, UV-B i UV-A docierają do nas w różnym stopniu i wykazują różne skutki biologiczne.

Źródła ultrafioletowego promieniowania obejmują źródła naturalne, takie jak Słońce, oraz sztuczne, na przykład lampy UV, diody LED UV i lampy UV-C używane w dezynfekcji. Zastosowania UV obejmują fototerapię i leczenie niektórych chorób skóry, sterylizację i dezynfekcję, polimeryzację żywic, fotolitografię oraz fotografię i identyfikację materiałów.

Ekspozycja na UV może mieć zarówno korzystne, jak i szkodliwe skutki. Krótkotrwałe działanie promieniowania UV wspiera syntezę witaminy D, ale nadmierna ekspozycja zwiększa ryzyko oparzeń skóry, fotostarzenia, uszkodzeń oczu i raka skóry. Środki ostrożności obejmują noszenie filtrów UV w okularach, stosowanie kremów z filtrem SPF, odzieży ochronnej oraz ograniczenie bezpośredniej ekspozycji.

Historia odkrycia ultrafioletowego promieniowania sięga 1801 roku, kiedy niemiecki fizyk Johann Wilhelm Ritter dostrzegł, że za granicą widzialnego fioletu zachodzą reakcje chemiczne wywołane promieniowaniem niewidzialnym wzrokowo.