tendencja

Tendencja to pojęcie opisujące skłonność lub kierunek rozwoju zjawisk, a także ogólną właściwość zachowań czy procesów. Może odnosić się do długofalowego trendu w danych, do predyspozycji jednostek lub grup, albo do kierunku zmian w społeczeństwie, gospodarce czy kulturze.

Etymologia i zakres użycia: Słowo pochodzi z języka francuskiego tendance, zapożyczonego z łaciny tendere 'mierzyć się, dążyć'. W polszczyźnie utrwaliło się jako tendencja. W praktyce termin używany jest w różnych dziedzinach; w niektórych kontekstach bywa tłumaczony jako 'trend', choć 'tendencja' często podkreśla bardziej ogólny kierunek lub skłonność, a 'trend' – widoczną w danych zmian.

W naukach ścisłych i społecznych pojecie to występuje w kilku sensach. W statystyce mówimy o tendencji, na przykład o tendencji wzrostowej lub spadkowej w danych, czasem także o miarach tendencji centralnej (średnia, mediana, dominanta). W ekonomii i marketingu używa się pojęcia tendencje rynkowe, w psychologii – tendencje lub skłonności do określonych zachowań. W sztuce i kulturze mówią o tendencjach artystycznych lub modowych.

Zastosowanie wymaga ostrożności: identyfikacja tendencji opiera się na danych i ograniczeniach metodologicznych; sama tendencja nie daje jednoznacznej przyczyny ani nie gwarantuje przyszłych rezultatów.