stéttarsamtökum

Stéttarsamtök eru samtök starfsfólks sem hafa það að markmiði að verja hagsmuni félagsmanna sinna í vinnumarkaðinum. Helstu markmið þeirra eru að bæta laun og kjör, tryggja betri vinnuaðstæður og öryggi, og hafa rödd félagsmanna í viðræðum við atvinnurekendur og, þar sem við á, við stjórnvöld.

Helstu verkefni stéttarsamtaka eru samningagerð um laun og vinnuferla (kjarasamningar), veita lagalegan stuðning og ráðgjöf, vera málsvari félagsmanna í deilumálum og vinna að öryggi og heilsu á vinnustað. Þau stuðla einnig að menntun og starfsframa félagsmanna og annast aðstoð við félagsmenn í tengslum við vinnuréttindamál.

Stéttarsamtök eru oft skipulögð eftir atvinnugreinum eða starfsgreinum og hafa oft aðild í stærri samtökum sem vinna landsvísu. Þau eiga einnig samskipti við alþjóðleg verkalýðssamtök og geta verið hluti af sínum evrópskum eða alþjóðlegu vettvangi, til að efla samráð og samninga í alþjóðlegu samhengi.

Í sögulegu samhengi hafa stéttarsamtök haft áhrif á þróun vinnumála og velferðarkerfis landsins, meðal annars með þátttöku í stórum samningaviðræðum og þróun starfsréttinda. Þau hafa oft verið miðlægt afl í íslensku samfélagi þegar kemur að kjörum, vinnuvísum og öryggi starfsmanna.