sporadyczne

Sporadyczne to przymiotnik w języku polskim używany do opisywania zjawisk, które występują nieregularnie, od czasu do czasu lub bez stałego rytmu. Pochodzenie słowa łączy się z greckim sporadikos, a następnie z łacińskim sporadicus; w polszczyźnie utrwalił się w formach przymiotnikowych. W praktyce oznacza, że zjawisko jest rozproszone i nie tworzy stałego wzoru ani powtarzalnych cykli.

W medycynie i epidemiologii termin ten dotyczy przypadków chorobowych, które nie mają wspólnego źródła ani rodzinnych powiązań. Przypadki sporadyczne występują pojedynczo, a nie w dużych skupiskach, w przeciwieństwie do przypadków rodzinnych, endemicznych czy outbreakowych. W genetyce mówi się także o mutacjach sporadycznych (de novo), które nie są dziedziczone.

Poza medycyną użycie tego terminu obejmuje także nauki przyrodnicze i język potoczny, gdzie opisuje się błędy, zjawiska lub zdarzenia występujące bez przewidywalności i regularności. Przykłady to sporadyczne opady deszczu, sporadyczne błędy pomiarowe czy sporadyczne odchylenia od normy. Formy gramatyczne obejmują przymiotnikowe: sporadyczny, sporadyczna, sporadyczne; przysłówek: sporadycznie; rzeczownik: sporadyczność.

W tekstach naukowych i raportach słowo to podkreśla odosobnione, niesystematyczne wystąpienia, co ma znaczenie dla oceny ryzyka, projektowania badań i interpretacji danych.