skulpturë

Skulpturë është arti i krijimit të objekteve tridimensionale përmes punës me materiale të ndryshme. Ajo mund të realizohet si statujë, relief ose instalacion në hapësirë dhe shpesh përfaqëson figura njerëzore, ide ose ndjenja. Mënyrat kryesore të prodhimit janë subtraktive (gdhendje dhe heqje materiale) dhe additivë (modelim dhe bashkimin e materialeve).

Materialet tradicionale përfshijnë gurin, mermerin, bronzin, drurin dhe qeramikën. Me zhvillimin e teknologjisë, u shtuan plastikët, betoni dhe materiale të tjera kompozite. Teknikat kryesore përfshijnë gdhendjen (subtraktive), hedhjen (casting) të metaleve, modelimin (additiv) dhe kallëzimin me teknikat e humbur të dyllit (lost-wax) për kopje të detajuara.

Historikisht, skulptura ka qenë një nga format kryesore të artit që nga antikiteti në Egjipt, Greqi dhe Romë, duke vazhduar në mesjetë, Rilindje dhe Barok, dhe më pas në perëndimet moderne të shekullit XX dhe XXI me eksperimentime abstrakte, instalacione dhe art hapësinor. Emra të shquar përfshijnë Auguste Rodin, Michelangelo, Constantin Brâncuși, Henry Moore dhe Louise Bourgeois, ndërsa qasjet bashkëkohore fokusohen shpesh te skulptura hapësinore dhe instalimet publike.

Rëndësia kulturore e skulpturës qëndron në dokumentimin e kujtesës kolektive, dekorimin dhe përmirësimin e hapësirave publike, si dhe në dialogun ndërmjet stileve dhe kulturave. Ndër ndryshimet themelore me relievin, skulptura është një vepër tridimensionale që qëndron e pavarur në hapësirë dhe mund të ndërveprojë me publikun nga çdo anë.