sklepienia

Sklepienie to element architektoniczny, którym tworzy się wewnętrzny sufit lub strop nad pomieszczeniami. Składa się z łuków i krzywizn łączących się w węzach i przenoszących ciężar z wyższych partii budynku na podpory, takie jak kolumny, filary lub ściany. W zależności od materiału może być kamienne, ceglane lub żelbetowe; sklepienie kształtuje formę przestrzeni oraz wpływa na akustykę wnętrza.

Najważniejsze typy to:

- sklepienie kolebkowe (barrel vault) – przekrój półkolisty, tworzący ciągłą, łukową powierzchnię;

- sklepienie krzyżowe – powstałe z przecięcia dwóch sklepionek kolebkowych pod kątem prostym, tworzące charakterystyczny krzyżowy układ w przekroju;

- sklepienie żebrowe – wykorzystuje wyraźne żebra konstrukcyjne, które przenoszą obciążenia i nadają rytm konstrukcji; często spotykane w gotyckich wnętrzach;

- sklepienie kopułowe – tworzy kopułę nad pomieszczeniem.

Historia i zastosowanie:

Sklepienia były podstawowym rozwiązaniem konstrukcyjnym od antyku po średniowiecze. W architekturze europejskiej odgrywały kluczową rolę w kościołach, halach i budynkach użyteczności publicznej. W Polsce rozwijały się w architekturze romańskiej i gotyckiej, a później także w renesansie i baroku, a w projektach nowoczesnych często zastępowano je żelbetowymi odpowiednikami tradycyjnych sklepieni. Sklepienia kształtują przestrzeń, wpływają na akustykę i estetykę wnętrz.