samkeppnishæft

Samkeppnishæft er lýsingarorð sem notað er til að lýsa fyrirtæki, grein eða hagkerfi sem getur keppt á markaði með árangri. Hugtakið byggir á samkeppni og vísar til getu til að veita verðmæti fyrir viðskiptavini á arðbærann hátt, samanborið við keppinauta. Samkeppnishæfni getur snert allt frá kostnaðarstjórnun og framleiðni til gæðastefnu, nýsköpunar og þjónustustigs.

Helstu þættir sem stuðla að samkeppnishæfni eru t.d. framleiðslukostnaður, framleiðnitækni og afhendingargeta, menntun og hæfni starfsfólks, rannsóknir og þróun, gæði og ásýnd vöru eða þjónustu, vörumerki og þjónustuframboð, innviðir og aðgengi að fjármagni, ásamt stöðugleika í reglur og umhverfi fyrir fyrirtæki. Einnig hefur sjálfbærni og löggjöf áhrif á samkeppnishæfni til lengri tíma.

Mæling á samkeppnishæfni fer oft fram á bæði fyrirtækja- og heildarhagkerfisstigi. Helstu víddir eru framleiðni, fjárfesting í mannauði og tækni, innviðir, stjórnsýsla, fjárhagslegt aðgengi og aðlögun að breytingum í tækni og markaði. Alþjóðlegir mælikvarðar, svo sem Global Competitiveness Index frá World Economic Forum og ýmis OECD-verkfæri, stuðla að samanburði milli landa og greina veikleika og tækifæri.

Í íslensku samhengi er samkeppnishæfni lykilhugtak í stefnumálum stjórnvalda og í fyrirtækjaumhverfi þar sem markmið er að hlúa að verðmætasköpun, stöðugleika og langtímasamkeppni með nýsköpun og góðri framleiðni.