przeciwwskazania

Przeciwwskazania to czynniki lub okoliczności, które wykluczają zastosowanie danego leczenia, procedury medycznej, leku lub urządzenia ze względu na ryzyko szkody lub niewspółmiernie niską korzyść dla pacjenta. Mogą dotyczyć reakcji alergicznych, stanu zdrowia pacjenta, a także specyfiki samej terapii. Rozróżnia się dwa główne rodzaje przeciwwskazań: bezwzględne (absolutne) oraz względne (warunkowe).

Bezwarunkowe przeciwwskazania oznaczają sytuacje, w których podanie leczenia jest całkowicie nieodpowiednie i niebezpieczne. Przykłady obejmują ciężką, natychmiastową alergię lub anafilaksję na składnik leku lub jego komponenty, ciąża lub karmienie piersią w przypadkach, gdy dany preparat jest teratogenny lub stanowi ryzyko dla płodu, oraz aktywne ciężkie choroby zakaźne lub poważne uszkodzenia narządów, które wykluczają bezpieczeństwo terapii.

Względne przeciwwskazania wymagają ostrej oceny ryzyka. Mogą obejmować łagodne lub umiarkowane zaburzenia narządowe, interakcje z innymi lekami, wiek pacjenta, ogólny stan zdrowia czy konieczność modyfikacji dawki i ścisłego monitorowania. W praktyce decyzję podejmuje lekarz po analizie korzyści i ryzyka, często rozważając alternatywy.

Ocena przeciwwskazań opiera się na wywiadzie, badaniach przedmiotowych i dodatkowych testach oraz na obowiązujących wytycznych. Przeciwwskazania mogą być czasowe i zmieniać się wraz ze stanem zdrowia pacjenta lub postępem leczenia. Dokumentacja i poinformowanie pacjenta o ryzyku są standardowymi elementami procesu leczniczego.