prediktorëve

Prediktoret jane variabla qe perdoren per te parashikuar nje rezultat ne modelet statistikore dhe ne proceset e mesimit te makinerise. Ne kete kontekst, variabla e varur parashikohet mbi bazen e informacionit qe i ofrohet nga prediktoret. Prediktoret mund te jene te matur (masat), te demografike, mjedisore, kohore ose te derivuara nga te dhenat.

Llojet e prediktoreve perfshijne prediktore kohor (temporal), prediktore demografike, prediktore mjedisor dhe prediktore laboratorike. Ata mund te jene te pavarura ose te konfirmuara ne nje vizije me shume variabla. Per modelet qe trajtojne mungesa te dhenave, perdoret imputimi, dhe per trajtimin e dallimeve midis te dhenave perdoren normalizimi dhe standardizimi.

Zgjedhja dhe perdorimi i prediktoreve behet me teknika te modelimit. Teknikat e zgjedhjes perfshijne forward selection, backward elimination dhe stepwise selection. Per modelet me dimensionalitet te larte, rregularizimet si Lasso, Ridge dhe Elastic Net ndihmojne ne parandalimin e mbingarkeses dhe ne mbrojtjen nga kolineariteti midis prediktoreve. Disa here perdoret dhe reduktimi i dimensioneve si PCA.

Vleresimi i performances behet me matje si RMSE, MAE ose AUC, dhe me kros-vale per te vleresuar generalizimin. Pervec sjelljes se parashikimit, vleresimi duhet te ndiqet me shqyrtimin e interpretueshmerise dhe etikes, duke shmangur konfundimet dhe anetarsit e padëshiruara te dhenave. Per shkak te natyres se tyre, prediktoret mund te gjenden ne fusha te ndryshme si shendetesia, financat dhe mjedisi.