porównywalne

Porównywalne to przymiotnik oznaczający możliwość porównania dwóch lub więcej obiektów na podstawie wspólnych kryteriów. W praktyce używany jest zarówno w codziennym języku, jak i w naukach ścisłych, ekonomii, statystyce czy językoznawstwie, gdy chodzi o zestawienie danych, cech lub wyników.

Etymologia i odmiana: wywodzi się od czasownika porównywać; formy odnoszą się do rodzaju i liczby: porównywalny (męski), porównywalna (żeński), porównywalne (nijaki, liczba mnoga). Istnieje również rzeczownik z bliskim znaczeniem – porównywalność – oraz rzeczownik pochodny od czasownika – porównanie.

Zastosowanie: w danych naukowych mówi się o danych porównywalnych, gdy zebrano je według tych samych zasad i w ten sam sposób, co umożliwia zestawienie i analizę. W finansach i rachunkowości terminu używa się w kontekście kosztów porównywalnych, czyli takich, które można rzetelnie porównać między okresami lub między jednostkami. W matematyce i teorii porządku pojęcie porównywalności odnosi się do par elementów, które da się ze sobą porównać za pomocą danego relacyjnego porządku; elementy nieporównywalne są wtedy nieporównywalne.

Przykłady użycia: „Dane z różnych źródeł są porównywalne, jeśli zastosowano ten sam protokół zbierania.” „Wyniki nieporównywalne bez standaryzacji metrii.” „Dwa modele są porównywalne pod kątem wydajności, ale niekoniecznie identyczne.”

Uwagi: bycie porównywalnym nie implikuje równości; wskazuje jedynie na możliwość porównania w oparciu o wspólną skalę lub kryteria. Porównywalność jest ważnym pojęciem w analizach i raportowaniu.