piosenka

Piosenka to utwór wokalny z tekstem, przeznaczony do śpiewu. Zwykle wykonywana jest z towarzyszeniem instrumentów, lecz może also być zaśpiewana a cappella. W polskojęzycznej tradycji termin ten obejmuje szeroki zakres gatunków muzycznych, od piosenek ludowych i folklorystycznych po muzykę popularną i artystyczną.

Etymologia: słowo „piosenka” wywodzi się z dawnego „piosna” (śpiew) z dodanym sufiksowym „-enka”, co tworzy dosłowne znaczenie „mała piosenka”. W polszczyźnie istnieje także zbliżone pojęcie „pieśń”; różnica w użyciu bywa płynna i zależy od kontekstu, często zabarwiona stylem lub tradycją (literacką, klasyczną vs. potoczną i popularną).

Typy i konteksty: w tradycji ludowej wyróżnia się piosenki ludowe, które przekazywane są ustnie i charakteryzują się prostą melodią i tematyką życia codziennego; w muzyce popularnej – piosenki tworzone przez współczesnych autorów i wykonywane przez artystów scenicznych; istnieją także piosenki turystyczne oraz piosenki artystyczne (piosenka literacka) wykonywane przez singer-songwriters. Formy mogą być stroficzne, z akompaniamentem lub w wersji na głos z instrumentem.

Znaczenie kulturowe: piosenka odgrywa istotną rolę w tradycjach śpiewaczych i popularyzacji języka i tożsamości. W polskiej folklorystyce i dokumentacji muzycznej pojawiają się liczne zestawy piosenek ludowych, a w XX wieku rozwijały się także piosenki autorskie i muzyka sceniczna. W historiografii muzycznej piosenka stanowi podstawowy nośnik kulturowej narracji.