peningamálastefna

Penningamálastefna er sú stefna sem Seðlabanki Íslands beitir til að hafa áhrif á verðlag, fjármálakerfi og heildarhagkerfið. Helsta markmið hennar er verðstöðugleiki, sem stuðlar að stöðugu hagvexti og fullri atvinnu, auk fjármálastöðugleika. Í grundvallaratriðum byggir peningamálastefna á spá og ákvarðanir sem miða að því að verðbólga haldist á tilgreindu viðmiðunarbil, með áherslu á langvarandi hagkvæmni.

Til að ná þessum markmiðum nota peningamálastefna tól sem hafa áhrif á kjarnakostnað lánveitinga og likviditet hagkerfisins. Helstu verkfæri eru stýrivextir, opinmarkaðsaðgerðir til að stýra birgðastöðu peningamagnsins og gengisviðbrögð til að hafa áhrif á gengi gjaldmiðilsins. Seðlabankinn getur einnig beitt annarra tegunda möguleika sem stuðla að nýtingu peningaeftirspurnar og fjárfestinga. Peningamálastefna tekur stöðugt mið af þróun verðlags og atvinnu.

Hluti af framkvæmd peningamálastefnu er aðild Seðlabankans að sjálfstæði í ákvörðunum. Á bak við ákvarðanirnar stendur stjórn eða tiltekin nefnd bankans sem metur hagfræðilegar forsendur og setur stefnu fyrir tiltekin tímabil. Bankinn birtir reglulega skýrslur og gagnvirka stefnuútskýringar fyrir almenning og markað.

Penningamálastefna hefur gjarnan nálægð við aðra stefnu ríkisins, þar sem hún samhæfist fjármálastefnu og gengisráðstöfunum til að stuðla að stöðugu og varanhæfu hagkerfi. Hún er grundvöllur fyrir stöðugleika í verðlagi, vöxtum og fjármálamarkaði Íslands.