odkrywkowym

Odkrywkowy jest przymiotnikiem używanym w języku polskim do opisywania zjawisk, procesów lub obiektów związanych z odkrywkową eksploatacją surowców kopalnych. Termin odnosi się do wydobycia prowadzonego na powierzchni ziemi, zazwyczaj po usunięciu gleby i nadkładu w celu dotarcia do złoża.

W górnictwie używany jest w zestawieniach takich jak kopalnia odkrywkowa, eksploatacja odkrywkowa czy metoda odkrywkowa. W praktyce proces wydobycia odbywa się na otwartym terenie, a operacje obejmują wyrywanie i usuwanie nadkładu, drążenie, kruszenie, transport materiału oraz jego przeróbkę. Odkrywkowy sposób wydobycia stosuje się często przy złożach near-surface lub na dużych obszarach, gdzie złoże rozciąga się na znaczną głębokość w poziomie.

W porównaniu z eksploatacją podziemną odkrywkowa ma zwykle wyższe tempo wydobycia i niższe koszty jednostkowe, lecz wiąże się z większymi zmianami w krajobrazie, hałasem, pyłem, erozją oraz potencjalnym zanieczyszczeniem wód gruntowych. Wybór metody zależy od geometrii złoża, warunków geologicznych, kosztów i oceny wpływu na środowisko.

Regulacje prawne w Polsce i Unii Europejskiej nakładają obowiązki oceny oddziaływania na środowisko, planów rekultywacji terenu po zakończeniu eksploatacji oraz ochrony wód i powietrza. Etymologicznie wyraz nawiązuje do odsłonięcia złoża na powierzchni.