nýtingarhlutfall

Nýtingarhlutfall er mæling á því hve vel kerfi umbreytir inntaki í gagnlega útkomu. Það er hlutfall af heildarorku- eða efnainntaki sem nýtist sem vinnu, hita eða annan gagnlegan árangur. Í engu kerfi gefur það heildina án tap, því hiti, leki, friksjón og aðrar tapanir draga úr nýtingu. Nýtingarhlutfall er venjulega gefið sem talan á milli 0 og 1 og oft sem prósenta.

Reiknivísa: η = gagnleg vinna / heildarorkuinntak. Gagnleg vinna vísar til þeirrar orku eða vinnu sem tilgangur kerfisins krefst eða skilar. Heildarorkuinntak dreifist meðal annars á orkuuppsprettu, t.d. eldsneyti eða rafmagn, og tap sem hægt er að rekja til hita, dempa, friksjón og misskiptingar. Höfuðatriði er að η hámarkist með réttri hönnun, réttri rekstri og viðhaldi.

Notkun og áðurnefndir eiginleikar: Nýtingarhlutfall eru mikilvæg í orku-, iðnaðar- og byggingariðnaði. Til dæmis í raforkukerfi eða vélar geta breytingar á vélabúnaði, hitastigi, þrýstingi eða rekstrarumhverfi bætt eða bitnað nýtingu. Einnig er lykilatriði að mismunandi drif- eða aðferðarval getur búið til mismunandi nýtingarhlutfall eftir aðstæðum.

Takmarkanir: Nýtingarhlutfall gefur aðeins tillit til hluta af áhrifum, t.a.m. fjárhags- eða umhverfisáhrifa. Það tekur ekki alltaf tillit til framleiðsluárangurs eða líftíma kerfisins.

Sambærileg hugtök: orkunýting, orkunýtingarhlutfall, hagkvæmni og notkun.