nieomylnoci

Nieomylność (nieomylnosc) to pojęcie oznaczające cechę, stan lub właściwość bycia wolnym od błędów w przekazie poznawczym, decyzji lub działaniu.

W filozofii epistemologicznej pojęcie to bywa badane w kontekście pewności poznawczej i metod dochodzenia do prawdy. Niektóre systemy formalne, takie jak logika matematyczna czy pewne algorytmy, generują w warunkach spełnienia przyjętych reguł wnioski, które teoretycznie nie mogą być błędne. W praktyce jednak człowiek i jego oceny są podatni na błędy; absolutna nieomylność rzadko znajduje zastosowanie poza ograniczonymi kontekstami.

W katolickiej teologii nieomylność papieska odnosi się do sytuacji, w której papież, działając w urzędzie Piotrowym i przy boskiej pomocy, nie może popełnić błędu w definicjach dogmatycznych dotyczących wiary i moralności, gdy przemawia ex cathedra. Została sformułowana na Soborze Watykańskim I (1870). Nie dotyczy wszystkich papieskich wypowiedzi ani prywatnych opinii, lecz jedynie ściśle ograniczonego przypadku.

W innych tradycjach chrześcijańskich i w religiach spoza chrześcijaństwa nie przyjmuje się ogólnej nieomylności; jednak wiele tradycji uznaje autorytet pewnych źródeł lub instytucji. W filozofii i naukach ścisłych termin ten powiązany jest z fallibilizmem — poglądem, że ludzkie poznanie może być błędne, co skłania do ostrożnej weryfikacji i krytycznego podejścia.