niecodziennego

Niecodziennego to forma dopełniacza (genitive) liczby pojedynczej przymiotnika niecodzienny, który w znaczeniu podstawowym oznacza „unusual, niezwykły, nieprzeciętny”. Służy do opisywania rzeczowników w dopełniaczu, najczęściej w konstrukcjach, w których rzeczownik występuje w tej formie przypadkowej, na przykład: niecodziennego dnia, niecodziennego wydarzenia, niecodziennego zachowania. Dzięki temu gramatycznemu odcieniowi niecodziennego użycie wskazuje na cechę opisowaną w kontekście określonego rzeczownika.

Etymologia formy wiąże się z zestawieniem prefiksu nie- z przymiotnikiem codzienny, który oznacza „codzienny, zwykły”. Złożenie to tworzy znaczenie przeciwstawne: nietypowy, wyróżniający się spośród codzienności.

Zastosowanie niecodziennego w polszczyźnie jest typowe w stylistyce formalnej i literackiej, rzadziej w potocznym języku, gdzie częściej występuje postać niecodzienny (w mianowniku). W praktyce użycie dopełniacza podkreśla kontekst konkretnego, wyróżniającego się elementu, często w zdaniach opisujących zdarzenia, sytuacje lub cechy.

W synonimach bliskoznacznych można wskazać niezwykły, nadzwyczajny, nietypowy, których znaczenie zbliża się do niecodziennego, choć każdy z nich ma nieco odmienny niuans. Niecodziennego odróżnia przede wszystkim funkcja gramatyczna: jest to forma fleksyjna w dopełniaczu, a nie samodzielna część mowy.

Przykładowe użycia: niecodziennego dnia, niecodziennego wydarzenia, niecodziennego zachowania.