mahkemelerde

Mahkemelerde, adalet sistemi içinde yer alan yargı organlarının kararlarını uyguladığı ve hukuki uyuşmazlıkları çözüme bağladığı süreçlerdir. Türkiye'de mahkemeler genel olarak adli yargı ve idari yargı olarak iki ana kola altında örgütlenir. Adli yargı çoğunlukla vatandaşlar arasındaki sözleşme ve borç ilişkileri, tazminat talepleri ve ceza davalarını kapsarken; idari yargı idareye ilişkin uyuşmazlıkları, idari kararların denetimini ve kamu işlemlerinin hukuka uygunluğunu inceler.

Bir uyuşmazlık mahkemeye intikal ettiğinde taraflar başvuru yapar, savunma ve deliller sunulur, duruşmalar yapılır ve hâkimden oluşan bir yargılama organı karar verir. Duruşmalar çoğunlukla açıktır; taraflar ve gerektiğinde avukatlar temsil eder. Taraflar savunmalarını sunar, tanıklar dinlenir, bilirkişi raporları değerlendirilir ve karar gerekçeli olarak yazılır. Karar taraflara tebliğ edilerek yürürlüğe girer; bazı durumlarda hükmün kesinleşmesi için süre tanınır.

Kararın aksine olarak hatalı görülen hükümlerin düzeltilmesi amacıyla üst yargıya başvurma yolları bulunmaktadır. Temyiz veya istinaf gibi kanun yoluyla hataların giderilmesi sağlanır. Temyiz, çoğu davada Yargıtay veya Danıştay gibi yüksek mahkemelere başvuruyu kapsar; istinaf ise belirli davalarda denetimi genişletir. Mahkeme süreçleri, adil yargılanma hakkı, savunma hakkı ve taraflar arasındaki eşitlik ilkeleriyle desteklenir. Bu çerçevede mahkemeler, bireylerin haklarını korumak ve kamu düzenini sağlamak amacıyla işlev görür.