lungnasjúkdóma

Lungnasjúkdómar eru sjúkdómar sem hafa áhrif á lungu eða öndunarfæri. Þeir koma fram með ýmsum einkennum, svo sem hósta, mæði eða andþyngslum, og sumir þróast hægt yfir tíma. Í mörgum tilvikum eru þeir langvinnir og krefjast oft langvarandi meðferðar og eftirlits.

Algengustu tegundir lungnasjúkdóma eru astmi (asthma), langvinn öndunarfærasjúkdómur (COPD), lungnabólga og lungnakrabbamein. Einnig eru til fleiri sjúkdómar eins og bandvefsbólga og æðasjúkdómar í lungum sem hafa áhrif á loftskipti.

Helstu áhættuþættir eru reykingar og langvarandi loftmengun. Aðrir þættir eru vinnuóhreinindi, erfðir, aldur og endurteknar sýkingar. Heilsufarsleg þátttaka og offita geta einnig haft áhrif.

Einkenni eru oft hósti, mæði eða andþyngsli, brjóstverk og uppgangur af slími. Endurteknar sýkingar í lungum og skert loftskipti geta einnig bent til lungnasjúkdóma. Ef einkennin vara eða versna ætti að leita læknis.

Greining byggist á samtali og skoðun læknis, myndgreiningu (röntgen eða tölvusneiðmynd), og öndunarprófi (spirometría) til að meta loftskipti. Aðrar aðferðir geta falið í sér blóðprufur eða vefjagreiningar til að greina tegund og alvarleika.

Meðferð fer eftir gerð sjúkdómsins. Hún felur oft í sér að hætta reykingum, lyfjameðferð til að opna loftvegi og draga úr bólgu (innúðalyf og önnur lyf), bólusetningar til að forða sýkingum, og í sumum tilvikum súrefnismeðferð. Í sumum tilvikum eru aðferðir eins og skurðaðgerð eða geislun við krabbamein.

Forvarnir miða að því að forðast áhættuþætti og bæta loftgæði. Reykingaleysi, bólusetningar og reglubundin eftirlit geta bætt lífsgæði og draga úr hættu fyrir mörgum lungnasjúkdómum.