landmælingum

Landmælingar eru mælingar og skráningar á landi sem miða að því að ákvarða eignarmörk, flatarmál, hæðir og yfirborð og að útbúa nákvæm kort og gögn sem nýtast í skipulag, byggingu og eignarhald. Grunnstoðin fyrir landmælingar er geódetískt referencakerfi og reglubundnar mælingar sem tryggja samræmi milli staðsetninga.

Saga landmælinga spannar allt frá fornri tíð til samtíðar. Hún þróaðist úr handvirkum mælingum og þríhyrningamælingum yfir í tækni sem byggir á GNSS, teodolíti og totalstöðvum. Á síðustu áratugum hafa drónar, LiDAR og fotogrammetrí aukið nákvæmni og hraða gagnaöflunar og kortagerðar.

Aðferðir og ferli: Ferlið felst í skipulagningu mælinga, framkvæmd í vettvangi, gagnaöflun og jöfnun, og útgáfu uppdrátta og gagnagrunns. Notuð eru tæki og aðferðir eins og GNSS-stöðvar, teodolítar og totalstöðvar, drónar og LiDAR. Gögnin eru geymd í viðeigandi gagnakerfi og geóreferuð eftir staðli.

Notkun: Landmælingar styðja eignarrétt og mörk, skipulag bygginga og landnýtingar, framkvæmdir í samgöngum, byggðamál, umhverfis- og náttúrvernd. Gagnin eru mikilvæg fyrir ákvarðanir í stjórnsýslu, byggingaverkefni og rannsóknum.

Löggjöf og stofnanir: Í Íslandi er Landmælingar Íslands (LMI) helsta opinbera stofnun sem annast gerð og viðhald korta, geódetískra nets og gagnagrunns. Vinnu landmælinga krefst oft starfsleyfis og uppfyllingar faglegra og öryggiskröfu.

Framtíð: Tækni og gögn verða sífellt aðgengilegri með aukinni notkun dróna, LiDAR og fotogrammetrí, sem og samræmingu við GIS og BIM. Opni gagnasöfn og samnýting gagna stuðla að betri ákvarðanatöku.