landbreytingar

Landbreytingar eru breytingar á yfirborði jarðar sem stafa af náttúrulegum ferlum eða mannlegum öflum. Þær geta haft áhrif á landslag, jarðvegsástand, strendur og aðra þætti landsins. Breytingarnar geta komið fram hratt, til dæmis eftir jarðskjálfta, elgos eða skriðu, eða þróast hægt yfir langan tíma með veðrun, rofi og setmyndun. Að lokum hafa þær oft víðtæk áhrif á búsetu, atvinnu og vistkerfi.

Náttúrulegar orsakir eru meðal annarra plötuhreyfingar, eldgos, veðrun og rof, skriður og jökulrof. Jöklar og hafstraumar geta haft áhrif á yfirborðið og strandlínuna. Stórir atburðir, eins og eldgos eða jarðskriður, geta breytt landslaginu verulega á stuttum tíma.

Mannlegar breytingar á landnotkun hafa einnig mikil áhrif. Skógarhögg og affall skóga, breytingar á landbúnaði, uppbygging þéttbýlis, stíflur og námuvinnsla geta breytt jarðvegi, afrennsli og rennsli vatns. Slíkar breytingar geta aukið eða minnkað rof, veðrun og hættu af skriðum.

Áhrif landbreytinga eru fjölbreytt. Þær geta haft áhrif á búsetu, öryggi, vistkerfi og auðlindir. Til að sporna við eða bregðast við breytingum er mikilvægt að vinna með skipulag, endurheimt gróðurs og landslags, verndun viðkvæmra svæða og að nýta tækni til að spá fyrir breytingum og stýra landnýtingu.

Rannsóknir og stjórnun: Landbreytingar eru rannsakaðar af jarðvísindamönnum og vistfræðingum. Mælingar með fjarskiptum, satellítamyndum, LIDAR og landupplýsingakerfi hjálpa til við kortlagningu, mati á breytingum og stuðla að stefnumótun og forvörnum.