kültivar

Kültivar (ingilizce cultivar), botanikte ve tarımsal yetiştiricilikte kullanılan bir terim olup, belirli, tekrarlanabilir ve insanlar tarafından yetiştirme yoluyla elde edilen bitki taksonunun alt birimini ifade eder. Kültivarlar, doğal varyetelerden (varietas) farklı olarak özel seçimlerle oluşturulur ve üretim süreci boyunca çoğaltılarak istenen özelliklerin korunması sağlanır. Özellikler çoğunlukla çiçek rengi, meyve büyüklüğü, bitki boyu gibi ayırt edici fenotipik nitelikleri içerir. Kültivarlar, Uluslararası Bitki Nomenklatür Kodu’nun (ICNCP) kurallarına dayanır ve her kültivar kendine özgü, tekrarlanabilir ve sabit bir özellik kümesini taşır.

Nomenklatür ve sınıflandırma: Kültivar adları, tür adından sonra genelde tek tırnak içinde yazılır veya belirli kurallara göre belirtilir; örneğin Rosa 'Peace' veya Citrus sinensis 'Valencia'. Adlar, kültivarların benzersizliğini ve ayırt ediciliğini gösterir. Kültivarlar, çoğaltıldığında bu özellikleri korumak amacıyla çoğunlukla aşı, dal sürgünüyle çoğaltma veya diğer vegetatif yöntemlerle üretilir; tohumla çoğaltım bazı durumlarda özelliklerin sabitliğini bozabilir.

Uygulama ve çeşitler: Süs bitkileri, meyve ve sebze türleri ile ağaçlar ve ağaççıklar geniş ölçekte kültivarlar aracılığıyla çeşitlendirilir. Seçilen karakterler estetik görünüm, verim, dayanıklılık, hastalığa direnç gibi hedeflere yöneliktir. Üreticiler ve pazarlamacılar için kültivarlar, standardizasyon ve tanımlanabilirlik sağlar; ülkeler ve bölgeler arasında regülasyonlar farklılık gösterebilir.