ksztaltowanie

Ksztaltowanie to ogólne pojęcie oznaczające akt nadawania lub zmieniania kształtu obiektów lub zjawisk. Termin wywodzi się od polskiego ksztalt – forma – i sufiksu -owanie. W różnych kontekstach używany jest do opisania procesów tworzeniowych, modyfikacyjnych i formujących.

W zastosowaniach technicznych ksztaltowanie plastyczne odnosi się do procesów deformacyjnych, w których materiał ulega plastycznemu odkształceniu w celu nadania żądanego geometrycznego kształtu. W przemyśle metalowym obejmuje takie operacje jak kucie, tłoczenie, walcowanie oraz odkształcanie plastyczne. W obróbce tworzyw sztucznych i ceramiki stosuje się formowanie, wtryskiwanie, termoformowanie i inne metody kształtowania. W budownictwie i geotechnice termin ksztaltowanie terenu opisuje działania mające na celu wyrównanie, profilowanie lub przygotowanie powierzchni pod inwestycje, drogi i infrastrukturę.

W psychologii behawioralnej ksztaltowanie (shaping) to metoda uczenia polegająca na nagradzaniu stopniowo zbliżających się do pożądanego zachowania reakcji. Proces wymaga precyzyjnego doboru wzmocnień i etapowego wprowadzania modyfikacji, aż pożądane zachowanie stanie się regularne i stabilne.

W sztuce i projektowaniu ksztaltowanie odnosi się do kształtowania form, rzeźbiarstwa, modellowania i procesu projektowego, w którym kształt i struktura odgrywają kluczową rolę.