kozmolojik

Kozmolojik, evrenin kökeni, yapısı ve evrimiyle ilgili olan ya da bu konularla ilgili kavramları niteleyen bir Türkçe sıfattır. Terim, Yunanca kosmos (evren) kökünden ve Türkçe -olojik ekiyle türemiştir; cosmological ifadesinin karşılığı olarak bilimsel ve felsefi bağlamlarda kullanılır.

Kullanım alanları arasında kozmoloji ile ilgili kavramlar yer alır. Örneğin kozmolojik sabit (Einstein'in denklemlerinde yer alan ve evrenin enerji içeriğini tanımlayan Λ terimi), kozmolojik prensip (evrenin büyük ölçekli olarak homojen ve izotropik olduğu varsayımı) ve kozmolojik model (örneğin Lambda-CDM) bulunur. Bu terimler, evrenin kökeni ve dinamikleri üzerine yapılan teorik ve gözlemsel çalışmalarda sıkça karşılaşılır.

Gözlemsel kozmoloji ile kozmolojik çerçeveye dair veriler (kızılötesi ve mikrodalga arka plan radyasyonu, galaksi kırmızıya kayması gibi) kozmolojik modellere bağlanarak yorumlanır. Kozmolojik terimler, bilimsel yazında teknik kavramlar olarak yer tutar ve bazı bağlamlarda felsefi tartışmalar içinde de kullanılabilir. Günlük dilde kullanımı sınırlı olup çoğunlukla akademik ve teknik çerçevelerde görülür.