konkluzja

Konkluzja to termin używany w języku polskim do opisania ostatecznego stwierdzenia wynikającego z pewnych przesłanek, dowodów lub danych. Słowo to występuje w wielu dziedzinach: w logice i matematyce jako formalny wniosek wynikający z założeń, w naukach humanistycznych i społecznych jako podsumowanie badania, w retoryce i pisaniu naukowym jako końcowa część argumentacji lub pracy.

Etymologia: pochodzi od łacińskiego conclusio, przez inne języki zapożyczony do polszczyzny jako konkluzja, konkluzji. W języku polskim termin ten odróżnia konkluzję od ogólnego wniosku (wniosek) i od sformuowań tezy.

W logice i matematyce konkluzja to logiczna konsekwencja, która musi wynikać z przesłanek. W formalnym dowodzie konkluzja jest tym, co zostało wykazane na podstawie wcześniej przyjętych aksjomatów i reguł dedukcji. W praktyce naukowej konkluzja stanowi zwykle stwierdzenie, do którego dążono w badaniu i które potwierdza lub obala hipotezę.

W retoryce i w pracach naukowych konkluzja to część podsumowująca, która syntetyzuje wyniki i wskazuje implikacje. Czasami używa się także wyrażenia „konkluzja badania” lub „konkluzja pracy naukowej”.

Zwykle konkluzja odróżnia się od samego wniosku i od tezy, choć w praktyce terminologia bywa elastyczna. Konkluzja służy do zwięzłego sformułowania końcowego stwierdzenia wynikającego z analizy.