kaçak

Kaçak, Türkçede temel olarak yasa dışı, izinsiz veya yetkili mercilerce kayıt altına alınmamış durumları tanımlayan bir terimdir. Sıfat olarak kullanıldığında, bir fiil veya faaliyet için izin veya resmi kayıt bulunmadığını gösterir; isim olarak kullanıldığında ise yasa dışı veya kayıt dışı malları, kişileri veya faaliyetleri ifade eder.

Kullanım alanları arasında kaçak ürünler veya malzemeler (örneğin kaçak mal, kaçak ürün), yasa dışı enerji kullanımı veya akışları (kaçak elektrik/kaçak su gibi), ve yasa dışı uygulamaları kapsayan faaliyetler bulunur. Ayrıca kaçak göçmen ifadesi, sınırları yasadışı şekilde geçerek ülkede bulunan kişileri belirtir. Kaçakçılık terimi ise yasa dışı mal veya hizmetlerin transferi, gümrük ve vergi kurallarını ihlal eden işlemlerle bağlantılı suçları ifade eder.

Yasal bağlamda kaçak kavramı, ülkenin Ceza Kanunu ve ilgili mevzuatında güvenlik, ekonomi ve kamu sağlığı açısından farklı biçimlerde ele alınır. Kaçakçılık, vergi kaçakçılığı, gümrük kaçakçılığı ve insanlar arasında bazı durumlarda ayrı suç unsurları olarak düzenlenir. Uygulamada, kaçakla mücadele; gümrük denetimleri, vergi denetimleri ve sınır güvenliği önlemleriyle yürütülür.

Etymoloji olarak kaçak, kökeni fiil kaçmaktan gelir; yasa dışı veya izinsiz hareketleri belirtmek için kullanılan bir nitelik olarak evrilmiştir. Günlük dilde ise kaçak, genelde yasa dışı yollarla elde edilen veya kullanılan şeyleri işaret eder ve toplumlarda farklı düzeylerde güvenlik ve ekonomi etkileri yaratır.