kaybolmak

Kaybolmak, Türkçe’de bir şeyin görülebilirlik ya da konum açısından kaybedilmesi, bulunamaz hale gelmesi anlamlarına gelen bir fiildir. En yaygın kullanımı, bir kişinin veya nesnenin bulunduğu yerden ortadan kaybolması veya izinin sürülmesini imkânsızlaştırmasıdır. Ayrıca zaman, bilgi veya duygular gibi soyut unsurlar için de mecazî olarak kullanılır; örneğin “zaman kayboldu” ya da “bilgi kayboldu” gibi ifadeler belirli bir kayıp durumunu betimler.

Dilbilgisi açısından kaybolmak fiili, geçişsiz (intransitif) bir fiildir. Öznesi, kaybolan şeydir ve fiilin çekimleri özneye göre değişir: kayboldum (geçmiş), kayboldun, kayboldu; kayboluyor, kaybolacak gibi farklı zaman ve kişiler için çekimleri bulunur. Fiil kökü “kaybol-” ile -mak mastar ekinin birleşiminden oluşur.

Kullanım açısından bazı yaygın deyimler ve bağlamlar şunlardır: ortadan kaybolmak (görünmez olmak, aniden kayıp olmak), gözden kaybolmak (görünmez hâle gelmek), bir yerden kaybolmak (oradan yok olmak). “Kaybetmek” ile karıştırılmamalıdır; kaybetmek, sahip olunan bir şeyi yanlışlıkla ya da bilerek yitirmek anlamına gelirken kaybolmak, var olan bir şeyin yerine ulaşamama ve bulunamama durumunu ifade eder.

Çeşitli örnekler: Çocuk kayboldu. Anahtarlar kayboldu. Haberlerde, “kaybolan kişi bulundu” şeklinde haber dilinde de sıklıkla kullanılır. Kaybolmak fiilinin isimleşmiş formları olan kayboluş, kaybolma da kullanılabilir.

See also: kaybetmek, ortadan kaybolmak, gözden kaybolmak, kayboluş.