kariotyczne

Kariotyczne is przymiotnik odnoszący się do kariotypu, czyli zestawu chromosomów danego organizmu lub komórki, obejmującego ich liczbę, strukturę i organizację w jądrze. Termin ten jest używany w genetyce, cytogenetyce i medycynie, aby opisać cechy, analizy i zmiany związane z chromosomami.

Zastosowania obejmują opisy cech kariotypowych, takich jak liczba chromosomów, morfologia chromosomów oraz ich organizacja. W praktyce występuje w zwrotach takich jak badania kariotyczne, zmiany kariotyczne i zaburzenia kariotypowe. Analizy kariotypowe służą wykrywaniu aneuploidii, translokacji, delecji i duplikacji, które mają znaczenie diagnostyczne w medycynie.

Kariotyczne analizy są szczególnie ważne w diagnostyce prenatalnej, gdzie pozwalają ocenić prawidłowość liczby i struktury chromosomów płodu, a także w onkologii cytogenetycznej, gdzie chromosomalne nieprawidłowości mogą mieć znaczenie prognostyczne i terapeutyczne. W kontekście rozwoju i chorób dziedzicznych termin ten pomaga opisywać obserwacje dotyczące kariotypu pacjentów.

Etymologia: Słowo wywodzi się z połączenia podstawy karyo- (od grec. karion, jądro) z sufiksem -yczny. W polskim piśmiennictwie występuje również wariant kariotyczny/kariotyczny, a w praktyce naukowej częściej używa się form kariotypowy jako opisowych synonimów. Kariotyczne to zatem specjalistyczny termin stosowany w naukach o chromosomach, rzadziej w potocznym języku naukowym.