kamchilik

Kamchilik — biror narsa yoki jarayondagi etishmovchililik, nuqson yoki sifat nuqtai nazaridan yetishmaslik holati. Tizimlar, mahsulotlar, xizmatlar, reja yoki natijalarda uchraydi. Kamchiliklarni aniqlash, baholash va tinchlik bilan bartaraf etish faoliyatning muhim qismini tashkil etadi.

Etymologiya nuqtai nazaridan so‘z kam (yetishmaslik) va -chilik qo‘shimchasidan hosil bo‘lgan bo‘lib, holat yoki sifat ko‘rsatkichini ifodalaydi. Turli kontekstlarda kamchiliklar yoki kamchilik bo‘yicha iboralarda ishlatiladi.

Qo‘llanilishi. Kamchiliklar ko‘rinishi business, sanoat, ta’lim, siyosat kabi sohalarda huddi tahlil qilinadigan ob'ekt sifatida ko‘riladi. Ular mahsulot sifatidan boshlab jarayon samaradorligigacha bo‘lgan keng ko‘lamli jihatlarda paydo bo‘ladi. Kamchiliklarni baholash risklarni baholash, sifat nazorati, loyihalarni rejalashtirish va amalga oshirish jarayonlarini yaxshilash uchun muhimdir.

Bartaraf etish usullari. Kamchiliklarni kamaytirish uchun batafsil tahlil, ildiz sababini aniqlash (root cause analysis), tavsiyalar ishlab chiqish va nazoratni kuchaytirish kabi choralar qo‘llaniladi. PDCA (Rejalashtirish–Sinoat–Tekshirish–Amalga oshirish) yoki 5 ta nima kabi metodlar doirasida doimiy takomillashuv yo‘lga qo‘yiladi.

Misol. “Loyihaning kamchiliklari ro‘yxati tuzildi: vaqt cheklovi, resurs yetishmasligi, aloqa vositalarining notekisligi.” Kamchiliklar faqat og‘riqli nuqtalarni emas, balki rivojlanish uchun potentsial o‘sish yo‘llarini ham ko‘rsatadi.